ما شما را با 10 حیوان خطرناک بر روی زمین آشنا میکنیم. این حیوانات دارای خوی درندگی هستند و وقتی چیزی به قلمروشان نزدیک میشود حالت حمله به خود میگیرند.
مقدمه
حیوانات معمولاً خطرناک در نظر گرفته میشوند و برای کل اجتماع بهعنوان تهدید بهحساب میآیند. حیوانات خطرناک تنها حیوانات وحشی نیستند بلکه حیواناتی هم که بهعنوان حیوان خانگی نگهداری شده و در نظر مردم زیبا و بانمک هستند، نیز ممکن است برای انسان خطرناک باشند. کارتونهای والت دیزنی همیشه حیوانات وحشی مانند خرس، شیر، پلنگ و ... را موجوداتی محبوب و دوستداشتنی نشان میدهد که ابداً تهدیدی به شمار نمیآیند اما واقعیت کاملاً متفاوت است. حیوانات و بهخصوص حیوانات گوشتخوار همیشه خوی خود را حفظ میکنند. غریزه اصلی حیوانات گوشتخوار که در بالای زنجیره غذایی قرار دارند، کشتن و غالب شدن است. درعینحال برخی از حیوانات دیگر نیز خطرناک هستند اما نه به دلیل درنده بودن، بلکه چون سمیترین مخلوقات روی زمین هستند مانند قورباغه نیزه سمی که سم روی پوست آن بهقدری قوی است که میتواند به یک انسان بالغ آسیب برساند.
بسیاری معتقدند که حیوانات گیاهخوار بیضرر هستند و تنها از گوشتخواران باید دوری کرد اما این تصور کاملاً اشتباه است. حیوانات گیاهخوار هم اگر از حیوانات گوشتخوار خطرناکتر نباشند، کمخطرتر هم نیستند. بهعلاوه دنیای حیوانات فقط شامل حیواناتی که بر روی خشکی راه میروند نمیشود، بلکه دوزیستان، سختپوستان، خزندگان و غیره نیز میتوانند جزء آنها باشند. در اینجا به ده حیوان خطرناک روی زمین آشنا میشویم:
پاندا
شاید بسیاری از شما کارتون پاندای کونگفو کار را دیده باشید. خیلی از افراد از دوستداشتنی بودن این حیوان تعریف میکنند و برخی دوست دارند بهعنوان حیوان خانگی یک پاندا داشته باشند. پاندا حیوانی کرکی، دوستداشتنی و گرد است که همه دوست دارند آن را بغل کنند اما همه ما میدانیم ظاهر هر چیزی ممکن است گول زننده باشد. واقعیت این است که پاندا خرس است و مانند هر خرس دیگری میتواند آسیب شدیدی وارد کند. پانداها درنده نیستند اما وقتی برانگیخته یا تحریک شوند میتوانند حمله کنند بنابراین با رفتن به قلمرو پاندا مسلماً خود را در معرض خطر قرار میدهید.
کوسه سفید بزرگ
کوسه سفید بزرگ در بالای زنجیره غذایی قرار دارد و میتواند بهطور متوسط تا 4.5 متر طول و 300 دندانتیز اره مانند در داخل فک قوی و پهن 1.2 متری خود داشته باشد. این توصیف برای دور ماندن فرد از ایده نگهداری یا حتی برخورد با آنها کافی است. هنگامیکه کنجکاوی کوسه سفید بزرگ در مورد چیزی تحریک میشود، با دهان آن را بررسی کرده یا گاز میگیرد. این کوسه بیشتر از کوسههای دیگر به انسان حمله میکند، اگرچه بیشتر حملههای آنها تنها به علت تمایل کوسه به بررسی شیء جدید اتفاق میافتد. مواردی نیز وجود دارد که کوسه سفید بزرگ بدون تحریک به قایقها و افراد حمله کرده است که منجر به تلفاتی ازجمله از دست دادن دست یا پا یا حتی مرگ شده است.
عروس دریایی جعبهای
عروس دریایی جعبهای در اقیانوسهای شمال استرالیا و هند و آرام وجود دارد و ازجمله سمیترین حیوانات دریایی است. عروس دریایی جعبهای 60 شاخک دارد که هر شاخک پوشیده از کنیدوسیتهایی است که به سوزن ریز پرشده با سم مجهز شده و میتواند با یک گزش انسان را از پای دربیاورد. در بسیاری از نواحی گزارش مرگ توسط عروس دریایی جعبهای طبق قانون لازم نیست از اینرو مرگهای زیادی که توسط گزش این حیوان رقم میخورد به خاطر ترس از تأثیر بر صنعت توریسم و اقتصاد منطقه، گزارش نمیشود و این تهدید بزرگی برای افرادی است که به آبهای حاوی عروس دریایی جعبهای قدم میگذراند. درد گزش این عروس دریایی غیرقابلتحمل است و با متوقف کردن قلب یا فلج کردن آن موجب مرگ فرد میشود. عروس دریایی جعبهای برخلاف سایر عروسهای دریایی شناگری فرز است و این باعث بیشتر شدن خطر آنها میشود. تخمین زدهشده که این حیوان موجب مرگ بیش از 100 نفر در سال میشود.
اسب آبی
اسب آبی بسیار قلمرو گرا و پرخاشگر و مسئول شمار زیادی تلفات انسانی است. اسب آبی میتواند دهانش را تا 1.2 متر باز کند و از آن برای خرد کردن قایقها یا پاره کردن اندامهای قربانیانش استفاده میکند. مواردی وجود دارد که اسب آبی انسان را واقعاً دریده است. اسب آبی نر از قلم رویش دفاع میکند و با مشاهده هرگونه نشانه تجاوز به حریمش، حمله میکند. اسبهای آبی حتی به قایقی که از قلم رویشان در حال عبور باشد حمله میکنند. اسب آبی ماده معمولاً زمانی حمله میکند که فرزندانش مورد تهدید قرارگرفته باشند. اگرچه اسبهای آبی یکی از بزرگترین پستانداران هستند و بیش از 1000 کیلوگرم وزن میتوانند داشته باشند، هنگام حمله و دنبال کردن انسان، بهسادگی به انسانها رسیده و حتی میتوانند برای کیلومترها فرد را دنبال کنند.
کوروکودیل
کوروکودیل در زمره بزرگترین خزندگان در دنیا قرار دارد و گونههایی مانند کوروکودیل آبشور بسیار قدرتمند و سریع هستند. یک کوروکودیل حس شنوایی و بینایی قوی دارد و چشمان و گوشهایش در بالای سر قرارگرفتهاند. از فکهایش برای واردکردن فشار زیاد بر روی قربانی استفاده میکند. آرواره کروکدیل بهقدری قوی است که با یک گاز میتواند استخوانهای شکار را خرد کند. کروکدیل به هر چیزی که از آن احساس خطر کند حمله میکند و بلافاصله آن را گاز میگیرد و امکان فرار برای قربانیش تقریباوجود ندارد.
شیر
شیرها شخصیت افسانهای بسیاری از فیلمها مانند شیر شاه بودهاند و از آنها موجوداتی معقول و باشکوه که خیلی بیشباهت به انسان نیست تصویر شده است، اما در واقعیت شیر یکی از مرگبارترین حیوانات درنده بر روی خشکی است. شیرها بهخصوص شیرهای ماده بهصورت جمعی شکار میکنند و یک شیر تنها میتواند یک بوفالو را بکشد. موارد زیادی وجود دارد که شیرها اقدام به خوردن انسان کردهاند اما این تنها زمانی اتفاق میافتد که خیلی آسیبدیده یا پیر یا ضعیف باشند و نتوانند حیوان دیگری شکار کنند. همچنین درصورتیکه انسان به قلمروی آنها وارد شود، به انسان حمله میکنند.
گاهی اوقات در سیرکها از شیرها استفاده میشود و به آنها آموزش داده میشود که کارهای مشخصی انجام دهند اما آنها بعضی مواقع به مربی حمله میکنند. شیرها هرقدر هم که رام شوند، حیوانات وحشی باقی میمانند و غریزه شکار در آنها بهطور کامل از بین نمیرود.
فیل
فیل بزرگترین پستاندار روی خشکی است و معمولاً به رفتاری دوستانه و پذیرا شناخته میشود اما فیلها غیرقابلپیشبینی هستند و ممکن است بدون هشدار یا هیچ نشانه یا تحریکی، حمله کنند. فیلها هنگام عصبانیت کل یک دهکده را لگدمال میکنند یا قطعه زمین بزرگی را خراب میکنند. بهعلاوه حیوانات وحشی گاهی اوقات وارد دهکده شده و زمینهای کشاورزی را خراب کرده و حتی غیر عامدانه انسانها را نیز لگد میکنند. تقریباً همه جای بدن فیل به خاطر قدرت و اندازه بزرگش میتواند آسیب زیادی وارد کند. یک فیل خشمگین را تقریباً نمیتوان متوقف کرد و قادر است بهراحتی برای انسانها کشنده باشد.
مارها
این خزنده در زمره سمیترین و مرگبارترین حیوانات روی زمین است که در دل همه انسانها ترس ایجاد میکند. برخی از گونههای مار مانند آناکوندا و پیتون اندازه بزرگی داشته و معمولاً از قدرتشان برای خرد کردن قربانیان استفاده میکنند. برخی از مارها مانند مامبای سیاه، سم عصبی (نوروتوکسین) دارند که از انتقال عصبی جلوگیری کرده و ظرف چند دقیقه به علت نارسایی اندامهای حیاتی مرگ به دنبال دارد. سم بسیاری از مارها، صرفنظر از میزان کشنده بودن، اگر بهوسیله پادزهر فوراً تحت درمان قرارگرفته نشود، میتواند به مرگ منجر شود.
پشه
پشه باوجود اندازه بسیار کوچکش مسئول مرگ میلیونها نفر در کره زمین است. پشه بیماریهای مختلفی مانند مالاریا، الفانتیازیس، تب زرد و ویروس نیل غربی را با انتقال بیماری از فردی به فرد دیگر گسترش میدهد. در بسیاری از مناطق به خاطر عدم دانش یا نگهداری نامناسب، بهداشت مناسبی وجود ندارد. در بیشتر مناطق فاضلاب یا زبالههای زیاد بدون توجه و بدون پوشانده شدن به مدت طولانی به حال خود رها میشوند و محل مناسبی برای رشد و تکثیر این انگلها فراهم میکنند. به همین علت پشهها در هرجایی که انسانها ساکن میشوند وجود داشته و محل را تبدیل به منطقه مناسبی برای بیماریهای کشنده کرده و قربانیان را افزایش میدهند.
انسان
اینیک حیوان چهارپا نیست که در رأس فهرست خطرناکترین حیوانات دنیا قرار دارد، بلکه انسان در این جایگاه قرار میگیرد. بیشتر حیوانات خطرناک بهواسطه انسانهای مجهز به تفنگ، سلاحهای هستهای، علم و فناوری مدرن، شکار شده و نزدیک به انقراض قرارگرفتهاند.
در طول تاریخ مواد زیادی از زیادهرویها در اعمال خرابکارانه متعدد از انسانها مشاهدهشده است. مواردی مانند قاتلهای سریالی نشان میدهد که برخی از انسانها تا چه حد فریبکار و بیرحم میتوانند باشند و چگونه گاهی اوقات تنها برای لذت محض یا به خاطر ایدههای ذهنی خود و گاهی اوقات بدون هیچ دلیل واضحی، دست به قتل میزنند. به خاطر طمع انسانها یا نشان دادن قدرت، ملتهای زیادی ویرانشده و شهرهای زیادی به آتش کشیده شدند. انسانها نهتنها برای طبیعت و گیاهان و حیوانات آن، بلکه برای کل اجتماع تهدید به شمار میآیند و به همین دلیل، خطرناکترین حیوان روی کره زمین، در میان انسانها وجود دارند.
لانه بيرون كنيم پس از چندى دانههاشان فاسد مىشود.
مورچگان به اصول دامپرورى نيز آشنا هستند! حشرات كوچكى را مانند «شته» كه يك نوع ماده قندى از آنها ترشّح مىشود نگاهدارى مىكنند و حتى آنها را به چرا برده و باز مىگردانند.» «1»
عجايبى ديگر از حيوانات
حيوانات داراى غريزه حبّ ذات هستند و به زندگى خود علاقمندند و حداكثر كوشش را براى حفظ حيات خود به كار مىبرند. در محلّى كه احساس خطر مىكنند نمىروند و در صورتى كه گرفتار خطرى شدند با تمام قوا مىكوشند كه خود را نجات دهند. آنها داراى غريزه جنسى هستند، توالد و تناسل مىكنند، در درون همان جثه كوچك خود دستگاه هاضمه و جاذبه و دافعه دارند.
در برخى حيوانات زندگى اجتماعى و تعاون همگانى عجيبى ديده مىشود كه حقّاً قابل توجه و شايان تعمّق است.
يكى از نويسندگان معروف مىنويسد:
يكى از روزها كه در فيليپين به سر مىبردم، نزديك سقف كج و كوتاهى ايستاده بودم. ناگاه چشمم به مور درشت سرخ رنگى افتاد كه به لبه سقف نزديك مىشد.
برگهاى درختى كه نزديك بنا روييده بود در چند سانتى مترى مور مىجنبيد. او مىكوشيد به يكى از اين برگها بچسبد. براى اين منظور به پاهاى عقب تكيه كرد و بى ترس و بيم، جسمش را در فضا رها كرد و به تقلّا پرداخت.
طولى نكشيد كه نسيم ملايمى وزيد و برگى از درخت را به طرف مور رانده به طورى كه توانست پاهاى جلو را به آن بند كند، اما برخلاف انتظار روى برگ نپريد، بلكه بى حركت اندامش را چون پلى ميان برگ و لبه سقف كشيد. در يك چشم بهم
______________________________
(1)- جاهليّت و اسلام: 325.
شگفتی های آفرینش در حیوانات
نوزادان گربه، چشم بسته به دنیا می آیند و مدتی نیز در این حالت زندگی می کنند، ولی نوزادان سگ برعکس گربه ها، در لحظه تولد چشم شان باز است. این مسئله حکایت از سنجش و حسابگری خاصی دارد. زیر شکم گربه پر از موست که لوله های پستان در بین این موها نهفته است. پس اگر چشم بچه گربه در نوزادی باز می شد، هنگام شیر خوردن، این موها به چشم هایش آسیب می رساند. در حالی که زیر شکم سگ در قسمت پستان، خالی از مو است و بچه سگ برای استفاده از آن با چشم باز مشکلی ندارد.
نکته دیگر اینکه بدن حیوانات سُم دار مانند گاو، گوسفند و اسب از نوک گوش تا بالای سم و انتهای دمشان از مو و پشم پوشیده شده است، مگر دو نقطه بغل دست آنها در (انتهای بازو) که به اندازه یک پنج ریالی خالی از پشم و موست؛ ولی در شتر و زرافه آن دو نقطه هم مو دارد. رمز این حسابگری و حکمت کار را چنین گفته اند: هنگامی که بچه های این حیوانات در شکم مادر هستند، دست ها به جلو کشیده شده و سر در بین دست ها افتاده است و درست آن دو نقطه ای که در آنها مو نمی روید، موازی با دو گوشه دو چشم آنهاست که مو ندارد و اگر مو می داشت، باعث آزار و اذیت چشم ها می شد. به همین خاطر، خداوند آن دو نقطه را از مو نپوشانده است. ولی در شتر و زرافه به حساب طول گردن آنها، سرشان مقداری جلوتر از دست ها قرار دارد و موازی بغل دست شان نیست و چون به چشم شان آسیبی نمی رسد، زیر بغل آنها پوشیده از مو است. با این حساب، آیا شایسته نیست ما نیز از سویدای جان بگوییم: «فَتَبارَکَ اللّه ُ اَحْسَنُ الْخالِقین».
پیام متن:
1. نوزادان گربه چشم بسته به دنیا می آیند، تا به هنگام شیرخوردن، به خاطر موی زیر شکم مادر آسیب نبیند. ولی نوزادان سگ با این مشکل روبه رو نیستند.
2. برای حفاظت از چشم های گاو و گوسفند، بغل دست های آنها موازی با چشم شان مو نمی روید.
خلقت مرغان
درون تخم مرغانی که از راه تخم گذاری به دنیا می آیند، سه مایع وجود دارد: سفیده، زرده و نطفه. نطفه باعت پیدایش جوجه می شود و زرده خوراک اوست تا بتواند بیست و یک روز ارتزاق کند. مقدار این مایع خوراکی به گونه ای تنظیم شده است که در طی این مدت، جوجه دقیقه ای گرسنه نمی ماند و ذره ای از زرده تخم مرغ نیز باقی نمی ماند. در قسمت انتهای تخم، یک قسمت خالی به چشم می خورد که در آن هوایی برای تنفس جوجه ذخیره شده است. به راستی کدام قدرت است که آن مقدار هوا را درون تخم نهاده است تا جوجه برای ادامه حیات از آن استفاده کند؛ جز قدرت خداوند حکیم.
نکته دیگر اینکه، جوجه های مرغان خانگی، هنگام خارج شدن از تخم، با پر و بال روییده بیرون می آیند، ولی جوجه های دیگر پرندگان مثل کبوتر، بلبل و گنجشک و به طور کلی مرغانی که در هوا پرواز می کنند، همچون قطعه گوشت قرمزی بدون پر و بال از تخم خارج می شوند و پدر و مادر باید مدتی غذای مخصوص به آنها بدهند و از آنها مراقبت کنند، تا پر و بالشان بروید و قدرت پرواز بیابند. این خود، از نظم و حسابی حکایت می کند و آن اینکه مرغان خانگی نیاز به پرواز ندارند، ولی مرغان دیگر باید نیروی پرواز را به تدریج به دست آورند. بر این اساس، خداوند حکیم هم تهیه غذای آنها را به عهده پدر و مادر نهاده و هم ابزار پرواز را از ابتدا به آنها نداده است که خود را به رنج و زحمت بیندازند. پس آنها باید مدتی صبر کنند تا ابزار و توان کافی برای پرواز را به دست آورند.
پیام متن:
1. قدرت خداوند حکیم، در تخم حیوانات به خوبی دیده می شود؛ زیرا در تخم مرغ غذا و هوا برای مدت بیست و یک روز پیش بینی شده است.
2. پر و بال داشتن جوجه مرغان زمینی.
3. پر و بال نداشتن جوجه مرغان هوایی، برای آماده کردن آنها برای پرواز.
کنترل مرموز تولید مثل
یکی از موضوع های تأمل برانگیز هستی، کنترل تولیدمثل و جلوگیری از ازدیاد نسل در برخی حیوانات و از سویی کمک به ازدیاد نسل در بعضی دیگر است. این مسئله، خود شاهدی است بر اثبات یگانگی و حکمت بی نظیر آفریدگار توانا و برهانی است بر نظم و حساب دقیق در عالم موجودات. این نکته مهم را می توان در تکثیر ماهیان به خوبی بررسی کرد. نوعی از ماهی ها در حدود سه میلیون بچه به دنیا می آورند که با توجه به مصرف زیاد ماهی در میان مردم، از همه آنها استفاده می شود، ولی از ازدیاد نسل حیوانات و حشراتی که تولیدمثل آنها بالاست و فایده چندانی برای بشر و محیط زیست ندارند، جلوگیری می شود.
در این باره به خلقت عجیب مگس ها توجه کنیم. گفتنی است از مگس ماده، چهار بسته و کیسه خارج می شود و در هر بسته سی عدد تخم است که از هر تخم نیز باید مگسی متولد شود. با این حال، بنابر تدبیر خداوندی در خلقت، هم تعداد مگس ها به شدت کنترل می شود و هم طول عمر مگس چندان زیاد نیست. مصداقی عجیب تر در هستی موجودات اینکه، مرغی به نام آکسیکلوب هنگامی که احساس تخم گذاری می کند، در شاخه درختی شکافی عمیق ایجاد می کند و سپس به جمع آوری آذوقه می پردازد. بدین گونه که از برگ ها و شکوفه هایی که برای تغذیه نوزادن به کار می آید، به اندازه آذوقه یک سال آنها تهیه می کند و در انتهای شکاف قرار می دهد. سپس یک تخم روی آن می گذارد و سقف نسبتا محکمی نیز از خمیرهای چوب بر بالای آن می سازد. باز مشغول جمع آوری آذوقه و تأمین احتیاج برای نوزاد دیگر به مدت یک سال می شود و آن را روی سقف اتاق اول قرار می دهد و تخم دیگری بر آن می گذارد و بدین ترتیب، چندین طبقه را می سازد. و بعد از پایان کار، خود می میرد.
هنگامی که جوجگان از تخم بیرون می آیند، در حالی که مادر خود را قبلاً از دست داده اند، غذای یکسال آنها موجود است و از آن استفاده می کنند. پس از یک سال که قدرت پرواز و زندگی مستقل را می یابند، اولی سقف خانه خود را می شکافد و از آن خارج می شود، سپس دومی، سومی، چهارمی و به همین ترتیب، بقیه نیز عمل می کنند.
این پرنده موجودی است که نه او مادر را دیده و نه مادر موفق به دیدن او شده است و سؤال اصلی و عجیب اینجاست که این حیوان ضعیف از کجا می داند که نوزادان او چنین احتیاجی را دارند و این آموزش ها را چه کسی به او داده است؟ آیا از مادر آموخته، مادری که هرگز او را ندیده و یا به تجربه دریافته است، با اینکه این عمل در طول زندگی او یک بار بیشتر اتفاق نمی افتد؛ زیرا پس از تخم گذاری می میرد؟!
آیا جز این است که این کار تنها به یک الهام غیبی و غریزی متکی است که دست قدرت خداوند بنابرحساب و میزان و آینده نگری دقیق، به مرغ آکسیکلوب عطا کرده است. همان خداوند حکیمی که به هر جانداری غریزه ای خاص بخشیده است تا نیازهای خود را به خوبی تأمین کند؛ همان مبدأ فیاضی که «قَدَّرَ فَهدی».
پیام متن:
1. کنترل تعداد تخم مگس ها برای کاهش آنها.
2. توجه به زندگی و مرگ عجیب پرنده ای به نام آکسیکلوب، در شیوه آماده سازی تغذیه سالانه برای فرزندی که هیچ گاه او را نمی بیند.
نظم پس از تولد
زندگی حیوانات در مراحل پس از تولد نیز سراسر آمیخته با نظم و حساب است. برای مثال، گاهی مرغان خانگی منقار خود را در دهان جوجه های نوزاد خویش می نهند و مدتی همچنان بدون حرکت می مانند. بیننده می پندارد که این حیوان کاری بی فایده انجام می دهد، در حالی که این کار او از روی حساب و نقشه مهمی است. در این حالت، مادر به چینه دان جوجه می دمد تا گشاد شود و دانه های بیشتری را در خود جای دهد. بر این اساس، احتمال می رود نوزادانی که به وسیله ماشین های جوجه کشی به عمل می آیند، بر اثر نبود رسیدگی مادرانه، قدرت هضم هر دانه ای را ندارند.
پیام متن:
مادر به چینه دان جوجه می دمد تا گنجایش آن برای جذب دانه بیشتر شود.
گوارش
هنگام بلعیدن غذا و یا نوشیدن مایعات، نوک زبان به پشت دندان های بالا و کمی از سقف دهان می چسبد، تا به راحتی، غذا یا نوشیدنی از راه گلو به طرف لوله مری کشیده شود. البته پیش از این کار، دو عضو از دهان، مأمور زمینه سازی برای این مرحله هستند. از آن دو مأمور، یکی زبان کوچک یعنی همان پرده مخروطی شکل است که در انتهای حلق قرار دارد و به هنگام خوردن و آشامیدن، آن پرده از بالا به در مجرایی که به بینی راه دارد محکم می چسبد. دیگری پرده ای است که روی دریچه مجرای تنفس می افتد و آن را محکم می بندد تا چیزی از غذا و آب به مجرای بینی یا هوا وارد نشود. چنانچه با پدید آمدن عارضه ای مانند خنده ناگهانی، یکی از آن دو عضو مأمور کنار رود و کمی از غذا یا آب به مجرای هوا و بینی وارد شود، دو مأمور ذخیره به سرعت دست به کار می شوند تا آن ذره غذا یا آب را خارج کنند. این دو مأمور ذخیره، یکی سرفه و دیگری عطسه است. اولی حنجره و هوا و دومی محافظ مجرای بینی است.
پس از ورود غذا به معده و شروع فعالیت های لوزالمعده، کیسه صفرا به تراوش می افتد و میلیون ها غدد موجود در جدار معده و ده ها عوامل همآهنگ دیگر به وظیفه خود می پردازند و بدین ترتیب، غذا رقیق می گردد. در بخش انتهایی و پایین معده نیز دریچه ای است که مرتب باز و بسته می شود و هنگام باز شدن، مقداری از غذای هضم شده به روده کوچک ریخته می شود.
علت ورود تدریجی غذا به روده کوچک؛ فشار نیامدن به روده باریک و جلوگیری از پارگی آن است. پس روده کوچک با پیچ و خم های خود به همراه 2500 برجستگی به نام خمل در جداره خود، غذای وارد شده را از راه روزنه های بسیارریزی، به خارج می فرستد و دیگر مأموران نیز پس از تحویل، آن را در اختیار کبد قرار می دهند.
کبد آن را به صورت خون درمی آورد و به مأمورانی می سپارد تا آنها آن را به قلب منتقل کنند. سپس قلب با یک پمپاژ قوی آن را به تمام قسمت های بدن آدمی می رساند و همه اعضا و جوارح از جیره ای عادلانه بهره مند می شوند تا با سلامتی کامل به حیات خود ادامه دهند.
این توزیع، در هر دقیقه 24 بار انجام می شود و مجموع سلول های بدن که از این عمل سود می برند، بیش از ده میلیون میلیارد عددند. گفتنی است اگر کسی این عدد را بشمارد، سیصد هزار سال طول می کشد، با این حال تعجب آورتر این است که بندگان از قدرت و نعمت الهی سربپیچند و غافل بمانند.
خداوند در قرآن مجید، در هشداری به آدمی فرموده است:
ای انسان چه چیز تو را در مقابل پروردگار بزرگت فریفته است که او را نافرمانی می کنی؛ آن چنان پروردگاری که از ذره غیرمحسوسی تو را آفرید. پس اجزا و اعضای تو را در حد و اندازه ای مناسب قرار داد و آن گاه اندامی معتدل به تو عطا کرد و به صورت و شمایلی تو را ترکیب ساخت که مشیت حکیمانه اش بدان تعلق گرفته بود. (انفطار: 6 ـ 8)
ای نسخه اسرار الهی که تویی | وی آینه جمال شاهی که تویی |
بیرون زتو نیست هر چه در عالم هست | از خود بطلب هر آنچه خواهی که تویی |
مجدالدین بغدادی
پیام متن:
عملیات عجیب جذب غذا و نیز مأموران و بخش هایی که در دستگاه گوارش فعالیت دارند، همه نشانه قدرت و حکمت الهی اند.
شگفتی های چشم
چشم انسان را از دو نظر، هم از نظر ساختمان و اعضای ریز آن و هم از نظر روان شناسی می توان بررسی کرد.
از دیدگاه روان شناسی، حالت های مختلف چشم، بیماری و تندرستی فرد را بازمی گوید. چشم هم درون را می بیند و هم بیرون را، یعنی وقتی با چشم به چیزی نگاه می کنیم، از ظاهرش آگاه می شویم، ولی اگر به چشم کسی نگاه کنیم، از درونش با خبر می شویم. چشم، دوستی و دشمنی را نشان می دهد و بیننده را از نیت شوم یا قصد خیر صاحب آن آگاه می سازد. چشم هم گوینده است و هم شنونده. چشم از رضایت و خشم و نیز از قوت و ضعف خبر می دهد و از آسودگی و دلهره پرده برمی دارد. از امید و ناامیدی می گوید، درستی و نادرستی را روشن می سازد، از راستگویی و دروغگویی و از سیری و گرسنگی فرد حکایت می کند.
قاضی تیزبین، از چشم متهم نکته های فروانی به دست می آورد و بازپرس، پاسخ بسیاری از پرسش های خود را از چشم متهمان می گیرد و پلیس با کلید چشم، رازهای نهفته در دل مظنون به جرم را می گشاید.
پزشک با دقت به وضعیت چشم، به نوع بیماری انسان پی می برد. چشم، سخن می گوید و سخن می شنود. گرچه وظیفه اصلی چشم ها این نیست و بشر به وسیله زبان و سخن می تواند آن کارها را انجام دهد، ولی چشم با پذیرفتن این همه مسئولیت، بزرگ ترین خدمت ها را به بشر می کند. پدیدآورنده بشر، از روی لطف و مهر به او، چنین ویژگی هایی را در چشم نهاده است تا آدمی در گشایش و آسایش باشد!
و اما آیا تاکنون به ساختمان چشم خود دقت کرده اید؟
سازندگان دوربین های فیلمبرداری برای نشان دادن دقیق رنگ ها، رنج ها برده اند و کوشش ها کرده اند، ولی هنوز آن گونه که چشم رنگ ها را می بیند، نتوانسته اند تصویرها را با رنگ های واقعی خود ثبت کنند. در حالی که چشم انسان همواره در نگاه به اشیای هستی، همه رنگ ها را با کیفیتی بی نظیر دریافت می کند.
هرچند چشم های افراد بشر از لحاظ برخی ویژگی های ظاهری متفاوتند، برای مثال چشم زاغ با چشم میشی فرق دارد و کبود چشم از سیاه چشم جداست، او همه را چنان ساخته است که از نظر دید رنگ ها، هیچ گونه تفاوتی با هم ندارند و همه چشم ها و همه رنگ ها را به یک نوع می بینند!
دوربین های عکاسی در عکس برداری از فاصله های دور و نزدیک تنظیم خاصی دارند تا وضوح موضوع ها رعایت شود، ولی چشم در سریع ترین حرکت می تواند دور و نزدیک را واضح ببیند! چشم نه تنها در نور سفید می بیند، بلکه در نور زرد، سرخ، بنفش و همه رنگ ها قدرت دید دارد، ولی دوربین های عکاسی از عکس برداری در همه نورهای رنگین ناتوانند و این به دلیل ناتوانی سازنده آنهاست. عدسی دوربین عکاسی با قدرت محدود خود، نشانه سازنده ای داناست، پس عدسی چشم با داشتن قدرتی نامحدود، از پدیدآورنده ای بسیار دانا و توانا سخن می گوید. دوربین عکاسی همه چیز را معکوس می بیند، بالا را پایین و ایستاده را واژگون می بیند، ولی چشم ما هر چیزی را همان گونه که هست می بیند. آیا به این فکر کرده ایم آبی که در چشمان ماست، چگونه مایعی است که در درجه های گوناگون دما، وضع خود را حفظ می کند؛ در حرارت بالا تبخیر نمی شود و در حرارت پایین یخ نمی بندد. چه قدرت عظیمی توانسته است برخلاف قانون طبیعت و مایعات، چنین آبگونی را ایجاد کند که در حرارت های گوناگون وضع خود را حفظ کند!؟
پیام متن:
چشم، افزون بر ریزه کاری هایی موجود در ساختمان آن، از نظر آگاه ساختن فرد از درون و برون آدمی نیز کمک کننده است. بیماری ها، خشم، شهوت، دوستی و محبت را می توان از راه چشم فهمید.
شگفتی در کار قلب و کبد
آن گاه که خون از قلب خارج می شود، همه سلول های بدن از آن تغذیه می کنند و مقدار باقی مانده با رنگی تیره، از رهگذر دیگری به جانب قلب حرکت می کند. تیرگی رنگ آن به این علت است که در راه بازگشت، کثیفی ها، سم ها و گازهای کربنیک را نیز جمع آوری می کند. این خون ها پیش از رسیدن به قلب، در حفره های شش ها ریخته می شوند. شش ها نیز در اندک زمانی با یک فشار و انقباضی و انبساط، خون آلوده را تصفیه و آن را شفاف و خالصمی سازند و آن را به قلب می دهند و مواد کثیف و گازهای کربنیک را از مجرای دهان و بینی به وسیله بازدم خارج می کنند و چه شگفت آور است اگر بدانیم، در هر 24 ساعت شش ها حدود ده هزار لیتر خون را تصفیه می کنند و به قلب می رسانند. البته بدن آدمی به طور متوسط بیشتر از پنج یا شش ها لیتر خون ندارد، ولی بر اثر گردش مداوم و تصفیه پیوسته آن است که در یک شبانه روز کار شش ها به تصفیه ده هزار لیتر خون می رسد.
راستی اگر بنا باشد در جهان کارخانه ای تأسیس شود که عملیات دهان، مری، معده روده، کبد، قلب، شش، کلیه ها و دیگر عضوها را که همه در حجمی بسیار کوچک قرار گرفته اند انجام دهد، به چه مقدار حجم و مساحت نیاز دارد؟!
هر جا که روم روی دل آرای تو بینم | هر سو نگرم قامت رعنای تو بینم |
در شمع و گل و بلبل و پروانه و گلزار | مهر و مه و اختر، رخ زیبای تو بینم |
مهر تو نه مهری است که از دل بتوان برد | من خلق جهان عاشق و شیدای تو بینم |
مشتاق جمال تو نه تنها شده موسی | کاندر دل هر ذره تمنای تو بینم |
ذات تو چه مرموز و عجیب است و پر اسرار | عالم همه را غرق تماشای تو بینم |
یک بیش نباشی و نداری تو سرایی | با این همه هر جا نگرم جای تو بینم |
پیام متن:
کار شگفت انگیز قلب و کبد، نشان از حکمت بی مانند آفریدگار آن دارد.
شگفتی های گل ها و گیاهان
قانون وراثت، در عالم گیاهان نیز حاکم است. در هسته سلول های جنسی گیاهان، عاملی هست که حفاظت ویژگی های هر نوع گیاه را در طول قرن های بسیار و در محیط های گوناگون برعهده دارد. مثلاً اگر یک دانه جوی معمولی را سال اول در منطقه گرم و در سال دوم در منطقه سرد و سال سوم در منطقه معتدل بکارند، استعداد نهانی و توارثی آن با کشت در قسمت های مختلف فرقی نخواهد کرد.
توجه به وجود جنس نر و ماده در عالم حیوان و گیاه، به منظور تولید مثلی هماهنگ با ویژگی ها و استعدادهای ذاتی آن و سپس ادامه یافتن نسل آنها بدین شیوه، یکی از راه های آسان خداشناسی است.
نکته ها و لطایفی که در وجود گل های رنگارنگ و زیبا به کار رفته است، بسی بیشتر و جالب تر از زیبایی ظاهری آنهاست. آری نقش هایی که در وجود گل اطلسی و ارغوان و نیلوفر جلوه گر است، لطایفی که در گل مینا و سنبل به کار رفته، حقایقی که از دهان غنچه سیراب سرچشمه می گیرد و این رنگ های شاخه رنگین مرجان، دیده ها را به تماشای هستی زیبا خیره می سازد و عقل ها را به تحسین آفریدگار و خضوع در برابر او وامی دارد.
پیشوایان اسلام، همواره می کوشیدند بشر را به رازها و ناگفته های آفرینش آگاه سازند تا از این رهگذر، معرفت خدا را که مهم ترین سرمایه بشر در زندگی اوست، نصیب آنان کنند.
امام صادق علیه السلام در توحید مفضل می فرماید:
فکر کن که خداوند در هر برگی، رشته هایی مانند رگ های بدن از هر طرف کشیده و فایده ها و مصلحت هایی در آنها قرار داده است. اگر انسان بخواهد یکی از این برگ ها را بسازد، در صورتی که وسایل و اسباب کار هم داشته باشد، با تحمل زحمت ها و صرف وقت زیاد از عهده ساختن یک برگ برنمی آید ولی خداوند حکیم در اندک وقتی، در فصل بهار آن قدر گل و برگ و درخت و سبزه و شکوفه پدید می آورد که وصف ندارد.
به راستی، هر صاحب دلی که در موسم بهار به دامن صحرا و دشت بنگرد، بالحن اعجاب آمیزی خواهد گفت:
«چمن سبز جهان را چمن آرایی هست».
آدمی با آگاهی از اسرار سلسله گیاهان به ویژه گل ها، در پیشگاه خداوند خاضع می شود و آن گاه با ترنمی خوش این گونه می سراید:
یار بی پرده از در و دیوار | در تجلی است یا اولی الابصار |
شمع جویی و آفتاب بلند | روز بس روشن و تو در شب تار |
گر ز ظلمات خود رهی بینی | همه عالم مشارق الانوار |
چشم بگشا بگلستان و ببین | جلوه آب صاف در گل و خار |
ز آب بیرنگ صد هزاران رنگ | لاله و گل نگر در این گلزار |
سؤال:
تفاوت انسان با سایر موجودات چگونه است؟
جواب:
آسیب جدّی در مسیر تکامل انسان، غفلت است. خود را گم کرده است و متوجّه هم نیست که کجاست و چه باید بکند؟! مانند این است که سرمایه ای میلیونی در اختیار فردی قرار داده اند و او از درد فقر بنالد. گاه بعضی افراد از خداوند متعال می نالند. آیا او باید به جای ما حرکت کند؟ ما باید خودمان شروع کنیم وگرنه دیگری جای ما حرکت نمی کند.
غفلت چگونه است؟ از کدام غفلت، انسان ضرر بیشتری می کند؟
انسان خواسته ها و امیالی دارد که با حیوان مشترک است. غضب، شهوت، ترس و ... در انسان و حیوان وجود دارد. امّا تفاوت ما با حیوان چیست؟
اگر انسان از این تفاوت غافل شود، از حیوان بدتر است. شهوت و خورد و خوراک را که حیوان هم دارد. هیچ گاه هم از آن غافل نمی شود. هیچ فردی نیست که از خوردن غافل شود. هیچ کس نیست که وقتی به بلوغ جنسی می رسد، همسر نخواهد. آن چه موجب فرق انسان با حیوان است، هویت انسانی است. بسیاری از انسان ها، این هویت انسانی را ندارند و تنها ظاهر و شمایلشان انسانی است و قیافه آن هاست که با حیوانات متفاوت است.
وقتی از خودشناسی سخن می گوئیم، یعنی به دنبال هویت انسانی خویش هستیم. اگر از این هویت غافل شویم، مانند چهارپایان بلکه بدتر هستیم؛ چون حیوان فرصتی را از دست نمی دهد. او بر مبنای غریزه می داند که دشمنش کیست. موش از همان روز نخست، از گربه می ترسد. گربه به خوبی می داند که اگر دل درد داشته باشد، کدام گیاه را بخورد تا درمان شود. از یان جهت، انسان حتّی از حیوان هم ضعیف تر است. بچه های حیوانات در روزهای نخستین روی پا می ایستند، در حالی که فرزند انسان اگر نه ماهه راه بیفتد می گویند که زود راه افتاده است.
اینها مهم نیست، آن چه مهم است، هویت انسانی است. تفاوتی نمی کند که انسان چه زبان و نژادی داشته باشد. مهم نیست در کجا زندگی می کند. اگر فرزند پیامبر اولوالعزم هم باشیم و خود را نیابیم، بدبخت خواهیم بود. باید ببینیم هویت انسانی مان چیست؟
انواع غفلت
دریافتیم که غفلت، عامل اصلی شقاوت است. پرسشی که به ذهن می رسد این است که چه غفلتی موجب شقاوت و گمراهی است؟
اوّل این که منظور از غفلت، غفلت به طور کامل نیست. انسانی که زنده است، فقط در حالت کُما و بیهوشی غفلت کامل دارد. انسان زنده، نمی تواند از همه چیز غفلت داشته باشد و حداقل برای زنده ماندن خود، به سراغ غذا رفته و برای ارضای شهوت، تلاش می کند. معده انسان و غریزه جنسی، ناخودآگاه احساس نیاز می کنندو انسان از این ها نمی تواند غافل بماند.
دوّم این که منظور از غفلت، غفلت از امور حیوانی نیست بلکه افرادی که حیوان صفت هستند، خود به خود به دنبال شهوت و شکم خود هستند و هرگز از این ها غافل نمی شوند.
پس آن چه که در آیه شریفه « وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِینَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ؛ و چون کسانی نباشید که خدا را فراموش کردند و او نیز آنان را دچار خودفراموشی کرد».1بیان شده است، غفلت از امر مهمی است که باعث سعادت است و انسان با فراموش کردن آن، بدبخت می گردد. یعنی غفلت خاصّی است و آن غفلت از خویش و هویت انسانی خویشتن است. بنابراین هر غفلتی در این آیه شریفه مراد نیست. در روایات نیز بیان شده است که انسانی که به دنبال خودیابی نیست، به سعادت و کمال نمی رسد.
نکته دیگر آ نکه، مسلمانان و کفّار در بر طرف کردن نیازهای حیوانی خود، مشترکاتی دارند. اسلام انسان را از خوردن غذا و ارضای شهوت منع نکرده است. آن چه موجب برتری مسلمان بر کافر و موجب سعادت او است، امر دیگری است و آن یافتن خود است.
تفاوت انسان با دیگر موجودات
این هویت انسانی چیست که باید آن را یافت؟ آن چه انسان را انسان می کند و معیار ارزش و امتیاز او بر دیگرموجودات است، چیست؟
برخی معتقدند که «علم»، تفاوت اصلی انسان با دیگر موجودات است، امّا آگاه شدن از علمی خاصّ یا چند علم، نمی تواند ما را از دیگر موجودات برتری دهد؛ چون علاوه بر آن که نمونه های فراوانی از گمراهی افراد دانشمند وجود دارد، آیه شریفه قرآن نیز به صراحت، علم را دلیل برتری و ملاک نمی داند:
«مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ یَحْمِلُ أَسْفَارًا؛ مثَل کسانی که علم به تورات بر آنان بار شد و بدان مکلّف گردیدند ولی آ نرا به کار نبستند، مَثَل دراز گوشی است که کتاب هایی را بر پشت خود حمل می کند»
پس حفظ کردن، دانستن و تفسیر کتاب خدا نیز، بار انسان را نمی بندد. دانستن فقه و فلسفه و دست یابی به فوق لیسانس و دکترا و ... امور ارزشمندی است، ولی ملاک برتری نیست. کسانی همین علوم را دارند، ولی از دیگاه قرآن مانند الاغ هستند. مثل بلعم باعورا که در معنویت به مقام والایی ریده بود، ولی ناگاه شهوت بر او مسلّط شد و قرآن فرمود: «وَلَوْ شِئْنَا لَرَفَعْنَاهُ بِهَا وَلَكِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَى الأَرْضِ وَاتَّبَعَ هَوَاهُ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْكَلْبِ إِن تَحْمِلْ عَلَیْهِ یَلْهَثْ أَوْ تَتْرُكْهُ یَلْهَث؛2 و اگر مىخواستیم قدر او را به وسیله آن آیات بالا مىبردیم اما او به زمین [دنیا] گرایید و از هواى نفس خود پیروى كرد از این رو داستانش چون داستان سگ است [كه] اگر بر آن حملهور شوى زبان از كام برآورد و اگر آن را رها كنى [باز هم] زبان از كام برآورد»
اگر دقّت داشته باشیم، عبارت «ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوهَا» بزنگاه سخن است؛ یعنی برای دیگران می گوید، ولی خود عمل نمی کند. این عمل نکردن ها همان نکته مورد نظر است. گویا اگر عمل کند، از دیگر موجودات برتر است.
امیرالمؤمنین (علیه السلام) می فرمایند: «کَالبَهِیمَةِ المَربُوطَةِ هَمُّها عَلَفُها؛3 چونان حیوان پرواری که تمام همّت او علف است».
آیا زوزه کشیدن سگ همان گریه است؟ آیا شامپانزه هنگامی که دندانهایش را نشان میدهد یعنی میخندد؟ دانشمندان با اندازهگیری میزان اضطراب حیوانات در شرایط احساساتی مختلف، پی بردهاند که آنها شبیه به انسانها برخورد میکنند.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از دویچه وله ، سه سال پیش در باغوحش شهر مونستر آلمان، هنگامی که گوریل مادر به نام “گانا” فرزندش را از دست داد، ابتدا نمیتوانست این واقعیت تلخ را بپذیرد و برای مدت یک هفته همچنان جسد بیجان بچه گوریل را در آغوش خود نگاه داشته و حاضر به ترک او نبوده است.
این سبک سوگواری گوریل مادر تماشاچیان باغوحش را در بهت فرو برد. بربل اوپهوف، سرپرست بخش نگهداری میمونها در این باغوحش میگوید که این برخورد در میان میمونها موردی استثنائی نبوده است. مرگ شامپانزه ماده به نام “یولا”، یکی دیگر از ساکنان باغوحش مونستر نیز زوج او را به شدت تحت تأثیر قرار داد. به گفته اوپهوف این شانپانزهی نر تا مدتها از کنار جسد یولا دور نمیشد و نگهبانی میداد تا کسی به او نزدیک نشود.
هنگامی که شامپانزهها میخندند
آیا این برخوردها نشانه این نیست که حیوانات نیز مانند انسانها حس میکنند و مانند انسانها سوگواری میکنند؟ دانشمندان به این پرسش پاسخ محتاطانهای میدهند. بیشتر آنها اعتقاد دارند که حیوانات تنها غریزه دارند، نه احساس. دلیل این احتیاط این است که زیستشناسان میخواهند از پذیرش نظریههایی فاصله بگیرند که پایه علمی ندارند و تنها بر حدس و گمان استوار هستند.
یکی از نمونههای اینگونه نظریهها در کتاب مشهور آلفرد برم، جانورشناس و نویسنده آلمانی در نیمه دوم قرن نوزدهم دیده میشود. او در این اثر خود نوشته است: «شامپانزه احساسات خود را مانند انسان ابراز میکند. هنگامی که شاد است لبخند میزند، به این معنی که خطوط صورتش به طور انکارناپذیری حس شادابی را انتقال میدهد.»
نوربرت زاکسر، زیستشناس رفتار از دانشگاه مونستر آلمان این دیدگاه را غیرعلمی میداند و میگوید که برم در ارزیابی شباهت میمونها با انسان تنها مقیاسهای انسانی را در نظر گرفته است. به اعتقاد زاکسر، او تنها حدس زده که شامپانزهها شاد یا ناراحت هستند، زیرا واکنش آنها شبیه به تصور انسانها درباره واکنش به اینگونه احساسات است.
وابستگی عاطفی میان خوکچههای هندی
رسیدن به نظریهای علمی و قابل اعتماد بایستی بر پایه آزمایش و تحقیقات متعددی باشد که در جریان آنها یک نتیجه مشخص و قابل اندازهگیری همواره تکرار میشود. و دقیقا رسیدن به چنین نتیجهای در مورد شناسایی احساسات حیوانات کار بسیار سختی است. اما به تازگی روشی جدید برای اندازهگیری احساسات، بنا بر مقیاسهای علمی کشف شده است.
در موسسهی زیستشناسی رفتاری در دانشگاه مونستر آلمان پژوهشی روی خوکچههای هندی در جریان است. دانشمندان با بررسی گروهی از آنها مشاهده کردهاند که برخی از این خوکچهها با یگدیگر رابطهی نزدیکی دارند. این تیم پژوهشی خوکچههایی را که وابستگی خاصی به دیگری دارند را جدا کرده و خوکچهی نر را در محفظهای دور از زوج مورد علاقه قرار دادهاند. این جدایی برای این جانور ایجاد اضطراب میکند. دانشمندان با اندازهگیری میزان کورتیزول موجود در بدن خوکچههای هندی به این مسئله پی بردهاند. میزان کورتیزول بالا نشاندهنده استرس زیاد است.
میزان بالای استرس در خوکچهی نر که از ماده خود جدا شده، حتی زمانی که مادهی دیگری را در محفظهی او قرار میدهند تغییری نمیکند. اما زمانی که مادهی مورد علاقهی او را در کنارش میگذارند، به نظر میآید که دوباره سرحال میشود. میزان کورتیزول او نیز دوباره کاهش مییابد.
در واقع باید به این نکته نیز اشاره کرد که شباهت انسان و حیوان در زندگی احساسیشان آنقدر هم عجیب نیست، زیرا در هر دو آنها ساختار آن بخش از مغز که در آن احساسات شکل میگیرد، بسیار شبیه بههم است. اما با این وجود هیچگاه نمیشود به طور کامل درک کرد که حیوانات دقیقا چه احساساتی دارند، همانطور که در مورد انسانها این کار غیرممکن است.
برای بیشتر مردم، آپاندیس فقط وقتی متورم می شود و لازم است تا برداشته شود، معنی پیدا می کند. قبلا گمان می شدکه اجداد ما برای هضم مواد گیاهی به آن نیاز دشتند ولی هدف اصلی این شاخه باریک و 11 سانتیمتری روده بزرگ هنوز به صورتیک راز باقی مانده است.
نظریه اصلی که در سال 2007 گزار شد، ایناست که آپاندیس ساخته شده تا مکانامنی برای باکتری های مفید باشد. آنها می توانند در آنجا باقی بمانند و بعد از اینکه روده ها از مواد کثیف پاکسازی شدند، دوباره جمعیت خود را بازسازی کنند. در کشورهای توسعه یافته آپاندیسیت نسبتا فراوان و شایع است.
در قسمت هایی از آفریقا که رعایت اصول بهداشتی مدرن وجود ندارد میزان "آپاندیسیت" از ایالات متحده بسیار کمتر است. محققان معتقدند که در این مناطق آپاندیس هنوز نقش مهمی برعهده دارد و در واقع برای میکروب های سودمند، کشتی نوح به حساب می آید. فقط انسان ها نیستند که آپادانیس دارند. آپاندیس در پستاندران دیگر از جمله جوندگان و موش های دماغ دراز درختی نیز وجود دارد.
گول زننده ترین داروها
طبق نظرسنجی اخیر در انگلستان از پزشکان عمومی معلوم شد، 97 درصد آنها برای بیماران داروهای بی اثر تجویز کرده اند.اینها داروهایی هستندکه هیچ گونه تاثیر مستقیم پزشکی ندارند ولی می توانند شرایط بیماری کسی را بهبود بخشند. برخی از مطالعات نشان می دهند، سیستم کاهنده درد مغز بعد از اینکه به بیمار گفته می شود که به او ضد درد داده شده، فعال می شود و نشان می دهدکه این مغز ماست که در برابر داروی بی اثر گول می خورد ولی مطالعات درباره افسردگی نشان داده ناحیه ای در مغز که داروی بی اثر آنرا فعال می کند با ناحیه ای که داروی اصلی آن را فعال می کند، متفاوت است.
بنابراین خیلی مانده است تا بفهمیم داروهای بی اثر چگونه اثر جادویی خود را می گذارند. یک نظریه این است که داروهای بی اثر به عنوان تحریک کننده ذهنی سیستم ایمنی عمل می کنند که به خاطر مصرف زیاد انرژی معمولا در برابر مشکلات کوچک ساکت می ماند. مطالعه ای که روی همسترهای سیبریایی انجام شد، نشان داد زمانی که نور قفس های آنهامانند تابستان تنظیم شده بود با عفونت های سطح پایین بهتر مبارزه می کردند تا وقتی که نور قفس آنها مانند زمستان تنظیم شده بود. رنگ ها بر کارآمدی داروهای بی اثر موثرند. قرمز بهترین تحریک کننده است و زرد برای داروهای ضد افسردگی بهترین است.
خواب مغز را تمیز می کند
ما یک سوم از عمرمان را در خواب می گذرانیم ولی هنوز دانشمندان کشف نکردند که چرا ما می خوابیم. زمانی باور بر این بود که اینگونه میزان انرژی قابل ملاحظه ای را حفظ می کنیم ولی طی هشت ساعت خواب فقط 45 کالری حفظ می شود. به نظر می رسد که مغز به واسطه ارتباط خواب REM با تثبیت حافظه بیشترین فایده را می برد. کمبود خواب به عملیات ذهنی آسیب می زند و می تواند باعث توهم و حتی مرگ شود. در اکتبر 2013 گروهی از دانشمندان فهمیدند هنگامی که موش می خوابد، مایع مغزی نخاعی سریع تر از قبل مغزش را شست و شو می دهد و سموم را پاک می کند. این نشان می دهد که خواب مغز ما را تمیز می کند.
خمیازه فقط احساس کرختی نیست
احتمالا در گذشته این سوال پاسخ کاملات بیطرفانه ای داشته است. قبلا پذیرفته شده بود که ما خمیازه می کشیم تا اکسیژن بیشتری را وارد ریه ها کنیم زیرا هنگام خستگی آهسته تر نفس می کشیم ولی در آزمایشی که در دانشگاه بالتیمور در ایالات متحده انجام شد، سطوح اکسیژن را تغییر دادند و هیچ تغییری هنگام خمیازه پیدا نکردند. حالا بعضی از دانشمندان فکر می کنند که ما خمیازه می کشیم تا مغزمان را خنک کنیم. گروهی از محققان کشف کردند که خنک کردن پیشانی افراد، خمیازه کشیدن آنها را متوقف می کند و ما این کار را بیشتر در زمستان که هوا سرد است انجام می دهیم.
همراه با افزایش جریان خون به مغز این خنک کردن می تواند به حفظ هشیاری کمک کند. پس ما خمیازه می کشیم تا خودمان را بیدار کنیم. شاید این توجیه کند که چرا سربازان چترباز قبل از پرش خمیازه می کشند و چرا واگیردار است. این ممکن است به حیوانات کمک کند تا با یکدیگر هشیار و گوش به زنگ بمانند. برانگیزش خمیازه حتی بین گونه ها هم دیده شده است. انسان ها می توانند خمیازه را در سک ها و شمپانزه ها تحریک کنند.
دست راست به دنیا آمده ایم
حدود 90 درصد مردم راست دستند و هیچ کس دلیل آن را نمی داند. جنبه های فرهنگی در این رابطه وجود دارد. 9 تا از هر 10 جنین ترجیح می دهند که شست دست راست خودر ا بمکند. نظریه اصلی این است که دست غالب با زبان ارتباط دارد که به طور اعظم در نیمکره چپ مغز پردازش می شود. یعنی ناحیه ای که سمت راست بدن را نیز تحت کنترل خود دارد. این ممکن است به این خاطر باشد که زبان از حرکات تکامل یافته است یا اینکه قرار دادن دو قسمت پیچیده مغز در کنار هم کارآمدتر است ولی چرا اولین بار زبان در طرف چپ ایجاد شد؟
این می توانسته فقط یک "جهش ژنتیکی" اتفاقی در هزاران سال گذشته باشد. در سپتامبر 2013 دانشمندان در تناقض با مطالعه ای دیگر که 4 هزار دوقلو را بررسی کرده و هیچ عنصر ژنتیکی قدرتمندی را پیدا نکردند، ارتباط محتملی بین ژن PCSK6 و دست غالب کشف کردند.
محققان در دانشگاه کانزاس نشانه هایی را روی دندان ها پیدا کردند که نشان می دهد انسان های باستان هم بیشتر دست راست بودند ولی به رغم طبیعت غالب این مسئله، در حال حاضر دانشمندان با وجود تلاش های متعدد هنوز کاری از پیش نبرده اند.
عجايب خلقت بدن انسان
مقدار رگى كه در بدن ما به كار رفته، و خون را مىبرد و برمىگرداند، اگر اين مقدار رگ را از بدن بيرون بياورند و سر هم بدوزند، يك برابر و نيم فاصله زمين تا كره ماه مىشود!
شبكههاى عصبى را اگر بيرون بياورند و سر هم بچسبانند، دوازده مرتبه دور كره زمين دور مىزند! در اين هيكل انسان فقط خودش مىداند كه چه كرده است و ما هم فقط آيه شصت و چهار سوره مؤمن را مىبينيم:
« فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ »
هر تار موى بدن انسان داراى يك سوراخ مىباشد، اين سوراخ با چه نظم و فكر و چه متهاى صورت گرفته است! اين يك فهرست است نه تفصيل كتاب وجود!
در بيمارستانها كه بدن مردهها را براى دانشجويان تشريح مىكنند، پوست را باز مىكنند، رگ را باز مىكنند، قلب را باز مىكنند، معده را باز مىكنند، از همه اين اساتيد بپرسيد كارخانه رنگرزى بدن كجاست؟ منشأ رنگ سياهى و سفيدى چشم چيست؟ منشأ سياهى و سفيدى مو و بدن در كجاست؟
كارخانه سنگبرى بدن كجاست كه دو مرتبه سنگ نقرهاى فام درست مىكند و كنار لثه مىدهد، يك بار از سن هفت يا هشت ماهگى تا هفت سالگى تمام لثه را از سنگ آسيا پر مىكند! سپس بعد از هفت سالگى دندانهاى انسان شل مىشود، كارخانه شل كننده كجاست؟ سپس يك دست دندان بيرون مىدهد كه تا هفتاد سال كار مىكند! اين سنگها را كجا مىسازند، رنگش را كجا مىسازند، مينايش را كجا مىسازند؟ چطور اين سنگها را به عصب زنده وصل مىكند كه بتواند دوام بياورد؟!
« وَ صَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ »
و چرا هيچ اشتباهى صورت نمىگيرد؟ چرا هر بچهاى كه به دنيا مىآيد كف پايش منحنى است؟ براى اينكه پا بتواند بار بدن را تحمل كند!
پلك چشم چرا متحرك است؟ گوش چرا ثابت است؟ چشم چرا در دارد ولى گوش در ندارد؟ آرواره پايين چرا حركت مىكند و آرواره بالا ثابت است؟ در اين كارگاه بدن چه خبر است؟ اين همه كارخانه مولد كجاى بدن انسان است؟ چه كسى پشت اين همه نيرو و قدرت است؟ چه علمى؟ چه ارادهاى؟ چه حكمتى؟ چه عدلى؟ چه حقيقتى؟ چه رحمتى؟
« ذَ لِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ فَتَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَــلَمِينَ »
اين خداست! نفس نمونه باد و بخار است! پا نمونه مركبها! كبد و كليه نمونه تصفيه خانهها! اما چه نمونهاى؟!
آیا میدانستید که تـنها در طول زمانی که این جمله را می خوانید در حدود 50 هزار سلول بدنتان میمیرد و سلول های جدید جایگزین آن می شود ؟
آیا میدانستید که در طـول یـک ساعت قلب شما آنقدر سخت کار می کند کـه مــی تـــوانــد انرژی حمل یک جسم یک تنی به اندازه یک کیلومتر از سطح زمین را تامین کند ؟
آیا میدانستید که اولین دوقلوهای آزمایشگاهی اولین بار در سال 1981 به دنیا آمدند ؟
آیا میدانستید که اگر سلول های موجود بر روی پوست بدن انسان را به دنبال هم بچینیم، طول آن به 45 مایل خواهد رسید ؟
آیا میدانستید که در طول یک سال، قلب یک انسان عادی 40 میلیون بار می تپد ؟
آیا میدانستید که بیشتر انسانها در یک دقیقه 25 مرتبه پلک می زنند و بطور میانگین هر انسان سالانه بیش از ۱3 میلیون مرتبه پلک می زند ؟
آیا میدانستید که معده شما باید هر دو هفته یکبار ماده مخاطی جدید ترشح کند در غیر اینصورت خودش را هضم خواهد کرد ؟
آیا میدانستید که شش سمت چپ کوچکتر از شش سمت راست است تا فضایی برای قلب ایجاد شود ؟
آیا میدانستید که جراحی چشم یکی از پیشرفت های چشمگیر در طب باستان به شمار می رود ؟
آیا میدانستید که عطسه در هنگام خارج شدن از دهان، سرعتی بالغ بر 100 مایل بر ساعت دارد ؟
آیا میدانستید که اگر بدن شما خشک و یخ زده شود 10% به وزن آن اضافه خواهد شد که این مقدار وزن اضافی را مایکرو ارگانیسم هایی که بر روی بدن قرار دارند، تشکیل می دهند ؟
آیا میدانستید که براساس آمارهای اخیرسازمان جهانی سلامتی، روزانه در حدود 100 میلیون فعالیت جنسی رخ میدهد؟
آیا میدانستید که زمانیکه گوشت و شیر را با هم می خورید، بدن به هیچ وجه کلسیم شیر را جذب نمی کند و بهتر است میان مصرف گوشت و شیر حداقل 2 ساعت فاصله باشد ؟
آیا میدانستید که فقط انسان ها و اسب ها دارای پرده بکارت هستند ؟
آیا میدانستید که هر انسان در حدود نیم ساعت یک تک سلولی بوده است ؟
آیا میدانستید که ما یک داروخانه کامل در بدن خود داریم و می توانیم هر دارویی را در بدن خود تولید کنیم ؟
آیا میدانستید که وزن اسکلت انسان بالغ سیزده تا پانزده کیلوگرم است ؟
آیا میدانستید که طول قد هر انسان سالم برابر هشت وجب دست خود اوست ؟
آیا میدانستید که محـقـقان اخیـراً بـه ایـن نتیجه رسیده اند که کلیه انسان 500 عملکرد متفاوت دارد ؟
آیا میدانستید که ساختمان عملکرد دست وال، سگ، پرندگان (بال ها) و انسان دقیقاً مشابه است ؟
آیا میدانستید که سریع ترین عضله بدن انسان زبان اوست ؟
آیا میدانستید که شبکه چشم ۱۳۵ میلیون سلول احساس دارد که مسئولیت گرفتن تصاویر و تشخیص رنگها را بر عهده دارد ؟
آیا میدانستید که چشم انسان حدود ۱۳۵ میلیون سلول بینایی دارد که معادل یك دوربین 135 مگاپیكسل عمل می كند ؟
آیا میدانستید که چشم سالم انسان میتواند ده میلیون رنگ را مختلف را ببیند و آنها را از یکدیگر تمیز دهد ؟
آیا میدانستید که گوش و بینی شما در تمام طول عمر به رشد خود ادامه می دهند ؟
آیا میدانستید که چشمهای ما از بدو تولد همین اندازه بودهاند، اما رشد گوش و بینی ما هیچوقت متوقف نمیشوند ؟
آیا میدانستید که دندان تنها بخش از بدن انسان است که ترمیم نمی شود ؟
آیا میدانستید که شواهد نشان داده است که انسان از هفتاد هزار سال پیش لباس بر تن می کرده است ؟
آیا میدانستید که عمر مفید انسانها در کف دستشان اینگونه (۸۱ – ۱۸ = ۶۳) نوشته شده است ؟
آیا میدانستید که ضریب هوشی انسان های معمولی بین ۸۵ تا ۱۰۵ است ؟
آیا میدانستید که هر تار موی انسان میتواند تا وزن ۱۰۰ گرم رشد کند ؟
آیا میدانستید که یک انسان نهایتا میتواند با سرعت ۳۵ کیلومتر در ساعت بدود ؟
آیا میدانستید که کالبد شکافی انسانهای جدید بسیار بیشتر از انسانهای قدیمی طول میکشد ؟
آیا میدانستید که انسان با خوردن ۲۰ نیش از زنبور عسل در آن واحد خواهد مرد ؟
آیا میدانستید که هر انسان میتواند ۱ دقیقه نفس خود را حبس کند و رکوردش در جهان ۸۵ دقیقه است ؟
آیا میدانستید که وزن اسکلت انسان بالغ ۱۳ تا ۱۵ کیلوگرم است ؟
آیا میدانستید که انسان اولیه (ناندرتال ها) و اجداد اولیه انسان هر دو در یک زمان در اروپا بودند ؟
آیا میدانستید که یک انسان ۸ ثانیه بعد از قطع گردن هنوز به هوش است ؟
آیا میدانستید که لایه بیرونی پوست انسان هر ۲ هفته یکبار با سلولهای جدید تعویض میشود ؟
آیا میدانستید که انسان ۹ هزار سال پیش از میلاد برای اولین بار به کشاورزی پرداخت ؟
آیا میدانستید که دویست میلیون موجود زنده روی زمین وجود دارد که انسان یکی از آنها است ؟
آیا میدانستید که کبد انسان در ۳۰۰ تا ۵۰۰ روز نو میشود، یعنی اینکه از سلولهای جدیدی برخوردار میشود ؟
آیا میدانستید که تقریبا ۶۵ ٪ وزن انسان را اکسیژن تشکیل میدهد ؟
آیا میدانستید که انسان برای اولین بار در ۱۷۸۳ پرواز را تجربه کرد و توانست ۸ کیلومتر با بالن پرواز کند ؟
آیا میدانستید که جنین انسان بعد از ۱۷ هفته (4 ماه) می تواند خواب هم ببیند ؟
آیا میدانستید که تنها موجودای که میتواند به پشت بخوابد انسان است ؟
آیا میدانستید که بدن یک انسان در طول عمرش به طور متوسط 1300 لیتر عرق تولید میکند ؟
آیا میدانستید که انسانهای راست دست به طور میانگین ۹ سال بیش از چپ دستها عمر میکنند ؟
آیا میدانستید که کره زمین از ۱۰۲ عنصر بوجود آمده و این ۱۰۲ عنصر در بدن انسان وجود دارد ؟
آیا میدانستید که حس بویایی انسان قادر به دریافت و تشخیص ده هزار بوی متفاوت است ؟
آیا میدانستید که حدود 10 درصد وزن بدن انسان (بدون آب) را باكتریها تشكیل میدهند ؟
آیا میدانستید که از دست دادن تنها 1% از آب بدن موجب تشنگی میشود ؟
آیا میدانستید که بیشتر سردردهای معمولی از کم نوشیدن آب است ؟
آیا میدانستید که ناخنهای انگشتان دست، تقریبا چهار برابر ناخنهای پا رشد میکنند ؟
آیا میدانستید که قد انسان تا 20، 25 سالگی و گاها 40 سالگی بلند میشود و از چهل سالگی به بعد، قد انسان هر دو سال حدود 6 میلیمتر كوتاه میشود ؟
آیا میدانستید که دهان انسان روزانه یك لیتر بزاق تولید میكند ؟
آیا میدانستید که وزن پوست بدن انسان بالغ بر ۲/۷ کیلوگرم (دو و هفت دهم) است ؟
آیا میدانستید که کمبود خواب، زودتر از کمبود غذا موجب مرگ انسان میشود ؟
آیا میدانستید که انسان در سال 3000 قد متوسط 2 متر و 120 سال عمر و پوست قهوهای خواهد داشت ؟
آیا میدانستید که هر تار موی انسان میتواند تا وزن 100 گرم رشد كند ؟
آیا میدانستید که وزن اسكلت انسان بالغ 13 تا 15 كیلوگرم است ؟
آیا میدانستید که هر چروک ایجاد شده در ابرو نتیجه 200000 اخم است ؟
آیا میدانستید که عمر پرزهای چشایی انسان از 7 تا 10 روز است ؟
آیا میدانستید که اندازه قلب هر فرد به اندازه مشت اوست ؟
آیا میدانستید که قلب انسان بطور متوسط 100 هزار بار در سال میتپد ؟
آیا میدانستید که قلب انسان هنگام تپیدن میان دو تپش استراحت میکند این یعنی اگر فرد 70 سال عمر کرده باشد قلبش به اندازه 40 سال استراحت کرده است ؟
آیا میدانستید که وزن اسکلت انسان بالغ بر 13 تا 15 کیلوگرم است ؟
آیا میدانستید که انسانهای امروزی بطور متوسط شش سال از عمر را تلویزیون نگاه می کنند و شش سال را هم صرف غذا خوردن میکنند و یک سوم از عمر را هم در خوابند ؟
آیا میدانستید که مغز انسان تنها ۲ درصد از وزن انسان را تشکیل می دهد ولی ۲۵ درصد اکسیژن دریافتی بدن را به تنهایی مصرف می کند ؟
آیا میدانستید که مغز بیشتر انرژی را در بدن مصرف میکنند به همین دلیل هم از سایر نقاط بدن گرمتر است ؟
آیا میدانستید که مغز یک انسان در طول یک روز بیشتر از تمام تلفن های جهان به سلول ها پیام عصبی می فرستد ؟
آیا میدانستید که پیام های عصبی با سرعتی برابر با 170 مایل در ساعت به مغز رسیده و از مغز به سلول های عصبی می رسند ؟
آیا میدانستید که مغز در هنگام خواب فعالتر از وقتی است که تلویزیون می بینید ؟
آیا میدانستید که بطور متوسط یک انسان در طول زندگی خود در حدود ۴۴ پوند گرد و خاک را تنفس میکند ؟
آیا میدانستید که در تمام انسانهای كره زمین 999 % شباهت ژنتیكی وجود دارد ؟
آیا میدانستید که طول رگهای بدن انسان پانصد و شصت هزار كیلومتر است ؟
آیا میدانستید که در یک سانتی متر پوست شما ۱۲ متر عصب و ۴ متر رگ و مویرگ است ؟
آیا میدانستید که در هـر 3 سانتی متـر از پوست، 4 هزار بافت عصبی، 1300 سـلول عصبی، 100 غده عرق، 3 میلیون سلول، و 3000 رگ خونی وجود دارد ؟
آیا میدانستید که اگر رگ های خونی موجود در 5 سانتی متر از پوست را در امتداد هم قرار دهیم، طول آن به 20 فوت می رسد ؟
آیا میدانستید که اگر تمام رگهای خونی را در یك خط بگذاریم تقریبا 97000 كیلومتر میشود ؟
آیا میدانستید که بدن انسان پنجاه هزار كیلومتر رشته عصبی دارد ؟
آیا میدانستید که تنها قسمت بدن که خون ندارد قرنیه چشم است ؟
آیا میدانستید که استرس تا 5 برابر سیستم ایمینی بدن را پایین می آورد ؟
آیا میدانستید که كبد یا جگر تنها عضو داخلی بدن است كه اگر با عمل جراحی قسمتی از آن برداشته شود دوباره رشد میكند ؟
آیا میدانستید که اکثر افراد در کمتر از ۷ دقیقه خوابشان میبرد ؟
آیا میدانستید که آب دریا بهترین ماسک برای صورت انسان است ؟
آیا میدانستید که ورزش کردن در گرما به کاهش اشتها کمک میکند ؟
آیا میدانستید که خطر بیماری قلبی و سرطان ریه در افراد غیر سیگاری که در خانه در معرض دود سیگار اطرافیانشان هستند، بیست و پنج درصد بیشتر از دیگران است ؟
آیا میدانستید که بدن ما به طور مداوم خود را ترمیم می کند هر سه ماه یکبار بافت استخوانی به طور کامل تعویض می شود و هر ماه پوست جدید رشد می کند به راحتی می توانیم فرآیند پیری را به تاخیر بیندازیم ؟
آیا میدانستید که بدن یک انسان معمولی به اندازه کافی شامل: سولفور برای کشتن تمام شپش های بدن یک سگ، کربن برای ساخت 900 مداد، پتاسیم برای آتش زدن یک توپ فوتبال، چربی برای ساختن 7 قالب صابون، فسفر برای درست کردن سر 2200 کبریت و آب برای پر کردن 10 تنگ را دارد ؟
آیا میدانستید که پیشانی انسان مرکز دمای انسان است یعنی اگر شما دمای پیشانیتان را تغییر دهید دمای بدنتان هم به همان انداره تغییر میکند این یکی از دلایلی است که وقتی ما می خواهیم ببینیم که آیا تب داریم یا نه دستمان را روی پیشانی میگذاریم ؟
دانستنیهای جالب درباره بدن انسان !
تعداد صفحات : 2